DR KONGA - Commission d'Ethique et de Lutte contre la Corruption
Utworzenie instytucji antykorupcyjnej w Demokratycznej Republice Konga przewidywało porozumienie podpisane w Sun City na terenie Republiki Południowej Afryki, mające położyć kres trwającej niemal nieprzerwanie od dekady wojnie domowej. Mowa o takim organie była także w tymczasowej konstytucji, mającej zapewnić przejście od czasów wojny do pokojowej koegzystencji.
Ostatecznie powyższe ustalenia wypełniła ustawa z 20 lipca 2004 r., która powołała do życia Commission d'Ethique et de Lutte contre laCorruption (CELC) – Komisję Etyki i Zapobiegania Korupcji. Zakres kompetencji Komisji nakreślono w ustawie następująco:
- promocja dobrych rządów;
- uczynienie działalności sektorów publicznego i prywatnego bardziej etyczną;
- rozwój potencjału instytucji państwowych i prywatnych w zakresie opracowywania oraz wdrażania kodeksów postępowania lub etyki;
- rozwój współpracy z innymi instytucjami działającymi na szczeblu lokalnym, centralnym oraz międzynarodowym;
- zwalczanie niepożądanych postaw i przestępstw (np. prania pieniędzy, powoływania się na wpływy, malwersacji);
- promocja pozytywnych postaw społecznych;
- wszczynanie dochodzeń w sprawach naruszeń etyki i przypadków korupcji we wszystkich sektorach państwa oraz przygotowywanie propozycji działań właściwym władzom;
- popieranie włączenia nauki o moralności do programów nauczania na wszystkich szczeblach;
- promowanie przejrzystości w finansach partii politycznych;
- formułowanie konkretnych propozycji w sprawach rządowych przedsięwzięć i strategii antykorupcyjnych.
Na czele Komisji stoi Zgromadzenie Plenarne, które wytycza główne kierunki aktywności i nadzoruje realizację wszystkich zadań instytucji. Jego 13 członków wyznaczają strony wewnętrznego konfliktu – sygnatariusze porozumienia z Sun City. Bezpośredni, bieżący nadzór nad działaniami CELC sprawuje Rada Wykonawcza, w skład której wchodzi 8 osób, także wyznaczanych przez strony porozumienia z Sun City. Co ciekawe, prezydenta Rady wybierają przedstawiciele organizacji pozarządowych. Przewodzi on również pracom Zgromadzenia Plenarnego.
Członkowie Komisji i pracownicy jej komórek organizacyjnych cieszą się immunitetem formalnym, co oznacza, że nie mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności za żadną opinię wyrażoną w trakcie sprawowania obowiązków, nawet po zakończeniu pracy w CELC. Zarzuty mogą im być przedstawione tylko w przypadku uchylenia immunitetu przez Zgromadzenie Plenarne po schwytaniu na gorącym uczynku.
CELC została upoważniona do wszczynania działań zarówno po otrzymaniu doniesienia, także anonimowego, jak i z własnej inicjatywy.
Źródła: Muzong Kodi, Corruption and Governance in the DRC during the Transition Period (2003-2006), wrzesień 2008, Institute for Security Studies; http://www.issafrica.org