Global Witness
Opublikowano 13.03.2009
oprac. Wydział Informacji Antykorupcyjnej DP CBA
Global Witness powstała w 1993 roku i była pierwszą organizacją zwalczającą powiązania między wyzyskiwaniem zasobów naturalnych a konfliktami zbrojnymi i korupcją. Obecnie liczy ponad czterdziestu pracowników i posiada swoje biura w Londynie i Waszyngtonie.
Działalność organizacji przyniosła wiele zmian. Zmian, które ocaliły wiele istnień, pomogły powstrzymać konflikty, które kosztowały skonfliktowanych lub korzystających z nielegalnych zasobów handlowców setki milionów dolarów. Jednak, pomimo znaczących kroków podjętych w pierwszej dekadzie działalności Global Witness, walka o pewność, że korzystanie z zasobów naturalnych jest słuszne i zrównoważone, jest w dalszym ciągu we wczesnym stadium.
Zasoby naturalne mogłyby być kluczem do zakończenia ubóstwa w Afryce i innych, rozwijających się obszarów świata. Przemysł wydobywczy jest niezwykle istotny dla ponad 50 ubogich krajów, w których żyje ok. 3,5 mliliarda ludzi. Ok. 1,5 miliarda z nich żyje za mniej niż 2 dolary dziennie. Global Witness jest zadania, że ani rządy, ani przemysł nie przejęły kontroli, ani nie pokazały kierunku zmian, które sprawiłyby, że zasoby naturalne byłyby dobrem, a nie przekleństwem. Jednak członkowie organizacji wierzą, że takie zmiany są możliwe.
W 1995 roku, pierwsza kampania organizacji zakończyła trwający na granicy tajlandzko-kambodżańskiej pomiędzy Czerwonymi Khmerami i prowadzącymi wycinkę drzew tajlandzkimi firmami, handel drewnem na kwotę 20 milionów dolarów miesięcznie.
Wysiłki organizacji w celu naświetlenia finansowania dzięki ropie naftowej i diamentom wojny w Angolii, umieściło diamentowy konflikt na mapie świata i skutkowało przyjęciem Schematu Legalizacji Procesu z Kimberley (KPCS, Kimberley Process Certification Scheme), wprowadzonego od 1 stycznia 2003 roku. Został on przyjęty poprzez Deklarację z Interlaken, podpisaną przez 35 państw, w tym Angolę, Demokratyczną Republikę Konga i Sierra Leone oraz Wspólnotę Europejską. Dokument nawiązuje do inicjatyw, których celem jest rozwiązanie problemu nielegalnego handlu diamentami w konfliktach zbrojnych. Reguluje on zasady międzynarodowego handlu tym kruszcem, a w szczególności nakazuje certyfikowanie każdego ładunku diamentów. Obecnie członkami Procesu z Kimberley jest 44 państw, co stanowi prawie 100 procent eksporterów i importerów światowej produkcji diamentów. Za działania na rzecz rozwiązania tego konfliktu, Global Witness została w 2003 roku nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla.
Global Witness przyczyniła się do powstania Publish What You Pay, kampanii obecnie skupiającej ponad 300 organizacji pozarządowych, powołanej w celu niesienia pomocy krajom rozwijającym się, bogatym w surowce mineralne, w celu zarządzania dochodami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego. Na tej platformie utworzona została Inicjatywa Przejrzystości Przemysłu Wydobywczego (Extractive Industries Transparency Initiative), która zapewnia transparentność dochodów z niego otrzymywanych.
Śledzone przez Global Witness praktyki w Liberii, Birmie, Demokratycznej Republice Konga, Indonezji, Sierra Leone oraz bogatych w ropę krajach z regionu Morza Kaspijskiego, ujawniły praktyki nielegalnego handlu w konfliktach zbrojnych i zwróciły uwagę rządów na praktyki wcześniej niedostrzegane, stworzyły przestrzeń dla działań, które wcześniej nie były możliwe.
