Antykorupcja Witamy na edukacyjnym portalu o antykorupcji
prowadzonym przez Centralne Biuro Antykorupcyjne! Zdrowy rozsądek zwyciężył - Aktualności

Poprzednie poprawki do bankowych uregulowań antykorupcyjnych wniosła Ustawa o ograniczeniu przestępczości z 1984 r. (Comprehensive Crime Control Act of 1984 P.L. 98-473, Rozdział 1). Zakazywała ona pracownikom (szeregowym urzędnikom, dyrektorom), przedstawicielom i prawnikom reprezentującym instytucje finansowe żądania lub przyjmowania, w związku z transakcjami bądź interesami ich instytucji finansowej, rzeczy przedstawiających jakąkolwiek wartość. Zmiany te nakładały również na innych zakaz wręczania lub oferowania wymienionym osobom takich przedmiotów. Ponieważ wachlarz zakazów był bardzo szeroki, pojawiło się pytanie, czy żądanie postępowania zgodnie z tym prawem jest w ogóle legalne.

W lipcu 1985 r. Departament Sprawiedliwości wydał opinię dotyczącą postępowań prokuratorskich, toczących się w oparciu o nową Bankową Ustawę Antykorupcyjną. Odwołując się do podstawowych zapisów ustawy wskazywał, że sprawy, mające być – na mocy nowego prawa – w kręgu zainteresowania prokuratury, powinny ograniczać się jedynie do kwestii złamania powinności powierniczych lub nieuczciwych działań godzących w interesy instytucji finansowych.

Z uwagi na fakt, iż celem przyjętych zmian było uderzenie w korupcyjne schematy przemysłu bankowego, Departament Sprawiedliwości oświadczył, że nie będzie dążył do ścigania przypadków mniejszej wagi, takich jak otrzymywanie lub wręczanie drobnych upominków, a jedynie tych, które niosą ryzyko łamania obowiązków powierniczych (fiducjarnych), bądź łamania zasady zaufania.

Nadal z możliwością oskarżenia musiały się jednak liczyć osoby, które:

• z zamiarem korupcji, w celu wywarcia wpływu wręczają, oferują, obiecują jakąkolwiek rzecz posiadającą nawet najmniejszą wartość, bądź wynagrodzenie dla pracownika (szeregowego urzędnika, dyrektora), przedstawiciela lub prawnika reprezentującego instytucję finansową w związku z działalnością danej instytucji lub
• jako pracownik (szeregowy urzędnik, dyrektor), przedstawiciel lub prawnik reprezentujący instytucję finansową, z zamiarem korupcji nakłaniają lub żądają korzyści dla jakiejkolwiek osoby lub z zamiarem korupcji przyjmują bądź godzą się na przyjęcie rzeczy o jakiejkolwiek wartości od osoby, z zamiarem wpłynięcia lub nagrodzenia w związku z każdym rodzajem transakcji w takiej instytucji

i z uwagi na takie działanie ponoszą odpowiedzialność karną za przestępstwo.

Obecnie prawo określa wyjątki od tej reguły, do których należą wypłaty, zaliczki, płace w dobrej wierze, a także zwroty kosztów poniesionych w toku prowadzenia standardowej działalności biznesowej.

Kary za pogwałcenie przepisów zawartych w ustawie z 1984 r. uzależnione są od wartości otrzymanej bądź oferowanej rzeczy. Jeśli jej wartość przekracza 100 dolarów, naruszenie jest przestępstwem zagrożonym karą 5 lat pozbawienia wolności i grzywną 5 tys. dolarów lub równą trzykrotności wysokości łapówki. Jeśli wartość przedmiotu nie przekracza 100 dolarów, czyn ten jest wykroczeniem, a sprawca podlega karze do roku pozbawienia wolności i maksymalną karą grzywny 1 tys. dolarów.

Ustawa zezwala by banki, w stosownych procedurach czy kodeksach postępowania, wprowadziły własne wyjątki od ogólnej zasady zakazu przyjmowania i ofiarowywania podarunków, jeśli ma to związek ze standardową działalnością banku. Istnieje więc wiele przypadków, kiedy przedstawiciel banku, bez ryzyka popełnienia czynu korupcyjnego, bądź naruszenia zaufania firmy, może przyjąć lub ofiarować rzecz posiadającą pewną wartość.

Najczęstszymi przykładami takich wyjątków są uroczyste kolacje i prezenty okolicznościowe od klientów. Nie jest również naruszeniem, gdy darczyńcą jest osoba będąca w relacjach osobistych z obdarowanym, a także jeśli korzyść oferowana pracownikowi banku jest powszechna oraz dostępna, na tych samych warunkach, dla ogółu społeczeństwa.

Źródła: ncua.gov, fdic.gov

Opublikowano w dniu 15.10.2018 r. 

przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA