19.02.2010 Rekomendacje GRECO dla Litwy
19.02.2010. 17 lutego Grupa Państw Przeciw Korupcji – GRECO opublikowała raport dotyczący Litwy, który za kluczowe problemy antykorupcyjnej krucjaty w tym kraju uważa kryminalizację korupcji i finansowanie partii politycznych.
Główne wnioski, jakie zawarto w dokumencie, dotyczą trudności w doprowadzeniu do skazania osoby w sprawach o charakterze korupcjnym. Jak dotąd, na przeszkodzie posłania winnych za kratki stoją zbyt surowe wymogi co do uznania przestępstwa za udowodnione. GRECO postuluje ich rozluźnienie. Zastrzeżenia budzi również system finansowania partii politycznych, od którego wymaga się większej przejrzystości.
Niemniej w opinii ekspertów tamtejszy kodeks karny, zawiera główne wymagania stawiane przez Prawnokarną Konwencję o Korupcji. Litwa będzie musiała jednak przyjąć Protokół Dodatkowy Konwencji, zawierający przepisy odnoszące się do instytucji arbitrażu w sprawach handlowych i cywilnych.
Niektóre, obecnie obowiązujące przepisy litewskiego kodeksu karnego wymagają uściślenia. Chodzi tu między innymi o brak zapisu dotyczącego korupcji pośredniej. Nie ma bowiem znaczenia, czy korzyść z korupcji przypadnie osobie, która przyjęła łapówkę, czy też osobie trzeciej. Wiele spraw, gdzie w grę wchodzi korupcja pośrednia, nie kończy się aktem oskarżenia. Wiąże się to ze wspomnianą na początku koniecznością obniżenia poprzeczki przy udowadnianiu czynu korupcyjnego, gdzie dużą rolę mogą odgrywać niebudzące wątpliwości okoliczności faktyczne. W opinii GRECO, dają one często wystarczającą podstawę do wniesienia aktu oskarżenia.
Rozważając finansowanie partii politycznych, litewska Ustawa o Finansowaniu i Kontroli Finansowej Partii Politycznych i Kampanii Politycznych z sierpnia 2004 roku jest, zdaniem GRECO, zbieżna z Rekomendacjami Komitetu Ministrów dla państwa członka, a dotyczącymi powszechnych zasad przeciwdziałania korupcji w finansowaniu partii politycznych i kampanii wyborczych.
GRECO liczy na uszczegółowienie opisu darowizn przekazywanych na konto partii politycznych i wzmocnienie roli partyjnego skarbnika. Nadzór nad finansowaniem określono w raporcie jako najsłabsze ogniwo. Do tego stanu rzeczy przyczynia się rozbicie odpowiedzialności w tym zakresie na Centralną Komisję Wyborczą i Krajowy Inspektorat Podatkowy. Zresztą, kontrola obydwu podmiotów jest raczej formalna, a fakt ten zatrważający tym bardziej, że w powszechnej opinii zarówno partie polityczne, jak i kandydaci obracają większymi kwotami, niż skłonni są deklarować.
Raport GRECO zawarł 21 rekomendacji, a ich wprowadzanie zostanie ocenione w pierwszej połowie następnego roku.
Źródło: coe.int (17.02.2010)