Antykorupcja Witamy na edukacyjnym portalu o antykorupcji
prowadzonym przez Centralne Biuro Antykorupcyjne! Zmiana ustawy o dostępie do informacji publicznej - Dobre praktyki -

 W aktualnym stanie prawnym nie jest to możliwe z uwagi na brak przepisu, który stanowiłby podstawę do wydania zgody przez podmiot zobowiązany na dalsze wykorzystanie informacji publicznej.

Skierowany przez rząd do Sejmu projekt nowelizacji ustawy ma urzeczywistniać zasadę wyrażoną m.in. przez premiera Tuska, mianowicie że to co powstaje za publiczne pieniądze, stanowi także publiczną własność.

W projekcie nowelizacji stworzone zostały podstawy prawne do wtórnego korzystania z zasobów informacyjnych podmiotów wykonujących zadania publiczne. W założeniu ma to poprawić konkurencyjność przedsiębiorstw, których produkty i usługi opierają się na informacjach sektora publicznego.

Co do zasady informacje publiczne są udostępniane w celu ich ponownego wykorzystywania bez ograniczeń warunkami i bezpłatnie. Podmiot zobowiązany zaś może nałożyć opłatę za ponowne wykorzystywanie informacji publicznej, jeżeli przygotowanie informacji w sposób wskazany we wniosku wymaga poniesienia dodatkowych kosztów.

Według ustawy prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Ponadto projekt ogranicza również dostęp do określonych kategorii dokumentów, o czym stanowi budzący kontrowersje wielu organizacji pozarządowych dodany nowelizacją art. 5a ustawy. Ograniczeniu zostało poddane prawo do informacji publicznej w zakresie np. stanowisk, opinii, instrukcji lub analiz prywatyzacyjnych sporządzonych na potrzeby procesu gospodarowania mieniem Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, w tym jego komercjalizacji i prywatyzacji oraz w zakresie postępowań przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi, z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej, Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Projekt zakłada także ograniczenie dostępu do instrukcji negocjacyjnych oraz uzgodnionych projektów umów międzynarodowych, a także instrukcji negocjacyjnych dla przedstawicieli organów administracji rządowej uczestniczących w pracach Rady Europejskiej oraz Rady Unii Europejskiej i jej organów przygotowawczych. Prawo do informacji w tym zakresie podlega ograniczeniu do czasu, odpowiednio do rodzaju sprawy, dokonania ostatecznego rozstrzygnięcia, złożenia oświadczenia woli w procesie gospodarowania mieniem, ostatecznego zakończenia postępowania lub podpisania umowy międzynarodowej, ostatecznego zakończenia prac nad daną kwestią w Radzie Europejskiej oraz Radzie Unii Europejskiej i jej organach przygotowawczych. Ustawodawca w tym przypadku broni takiego rozwiązania i argumentuje swoje stanowisko potrzebą ochrony porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

W związku z wprowadzonymi zmianami, w projekcie nowelizacji zmianie ulega również tytuł ustawy, wyraźnie wskazujący, że przepisy ustawy odnoszą się do kwestii "dostępu do informacji publicznej" oraz "ponownego wykorzystywania informacji publicznej".

Zmiana ustawy oznacza implementację przepisów dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Dyrektywa opublikowana została w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z datą 31.12.2003 roku. Zaś termin jej wykonania przez Państwa Członkowskie, tj. termin wprowadzenia w życie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania dyrektywy wyznaczony został na dzień 1 lipca 2005 roku. Polska jak dotąd nie wypełniła nałożonego obowiązku.

Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej uzasadniała wydanie dyrektywy między innymi tym, że w Państwach Członkowskich występują znaczne różnice reguł i praktyk odnoszących się do wykorzystywania zasobów informacji sektora publicznego, co tworzy bariery dla osiągania pełnego potencjału ekonomicznego kluczowych zasobów dokumentacyjnych. Wyrażone zostało także przekonanie, że ewolucja w kierunku społeczeństwa informacyjnego i naukowego wpływa na życie wszystkich obywateli we Wspólnocie, między innymi umożliwiając im uzyskiwanie nowych dróg dostępu i zdobywania wiedzy; a także, iż upublicznianie wszystkich ogólnie dostępnych dokumentów będących w posiadaniu sektora publicznego jest podstawowym elementem rozszerzania prawa do wiedzy, które jest kluczową zasadą demokracji.^[1]

Nowe regulacje, których celem jest dostosowanie polskich przepisów do prawa UE, mają wejść w życie po trzech miesiącach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem przepisów dotyczących centralnego repozytorium, które powinny obowiązywać po 12 miesiącach od daty publikacji.

^[1] Preambuła dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz.Urz. UE 2003 L 345/90)

Pobierz

Dyrektywa 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz.Urz. UE 2003 L 345/90) © Wspólnoty Europejskie, http://eur-lex.europa.eu/ (Za autentyczne uważa się wyłącznie przepisy prawne Unii Europejskiej opublikowane w papierowych wydaniach Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej)


Źródła:
System Informacji Prawnej LEX
http://eur-lex.europa.eu
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=DD:13:32:32003L0098:PL:PDF
http://www.premier.gov.pl/rzad/decyzje_rzadu/decyzje_z_dnia/zalozenia_do_projektu_ustawy_o,6590/
http://www.infor.pl/prawo/artykuly/528967,rzad_planuje_zmiany_w_dostepie_do_informacji_publicznej.html
http://www.informacjapubliczna.org.pl/18,488,rzad_przyjal_projekt_ustawy_o_zmianie_ustawy_dip_czy_jest_zgodny_z_konstytucja.html
http://wyborcza.pl/1,75515,10135468,Zeby_publiczne_bylo_publiczne.html#ixzz1W1vGGjTM