INDIE - Lokayukta (Karnataka)
Lokayukta jest funkcjonującą w indyjskim stanie Karnataka najwyższą instytucją zajmującą się walką z korupcją w administracji stanowej. Rozpatruje ona podejrzenia o nadużywanie stanowiska, łapownictwo, faworytyzm i nepotyzm oraz nienależyte wykonywanie obowiązków przez funkcjonariuszy stanowych. Tym samym jej działalność ma podnieść standardy pracy w administracji publicznej.
Historia instytucji sięga lat 60-tych XX wieku, kiedy to Komisja ds. Reformy Administracyjnej w raporcie ze swojej działalności zaleciła powołanie tego typu instytucji w poszczególnych stanach Indii. Miały one funkcjonować niezależnie od władz stanowych, wspomagających działalność instytucji wymiaru sprawiedliwości.
Instytucji podlegają następujące kategorie osób:
- Premier rządu stanowego,
- Ministrowie tego rządu oraz członkowie stanowej władzy ustawodawczej,
- Wszyscy urzędnicy stanowi,
- Członkowie władz administracji lokalnej, ciał statutowych oraz przedsiębiorstw z udziałem budżetu stanowego,
- Osoby zatrudnione w administracji lokalnej, przedsiębiorstwach stanowych lub z udziałem władz stanowych nie mniejszym niż 50 procent oraz w uczelniach wyższych ustanowionych przez stan.
Postępowanie wszczynane jest na podstawie złożonego doniesienia. Jeśli w jego wyniku Lokayukta ustali, że doszło do korupcji, może ona wnioskować do odpowiedniej instytucji o naprawienie powstałych w wyniku działania lub zaniechania szkód oraz do usunięcia konkretnego urzędnika. Ponadto, może ona inicjować wszczęcie postępowania karnego wobec takiego funkcjonariusza stanowego. Instytucja upoważniona jest również do odbierania i analizowania deklaracji majątkowych, które po objęciu stanowiska oraz raz do roku zobowiązani są składać wspomniani funkcjonariusze publiczni. Odpowiadając na ten apel, władze stanowe w 1984 roku uchwaliły Ustawę o Lokayukcie stanu Karnataka.
Szefem Lokayukty może zostać osoba, która pełniła funkcję sędziego Sądu Najwyższego Indii lub przewodniczącego najwyższego sądu stanowego. Na to stanowisko wyznacza ją gubernator stanu po zasięgnięciu rady premiera rządu stanowego, w porozumieniu z przewodniczącym najwyższego sądu stanowego oraz stanowego parlamentu. Jego kadencja trwa 5 lat. Może on być usunięty ze swojej funkcji tylko na mocy rezolucji uchwalonej większością dwóch trzecich ustawowej liczby parlamentarzystów obu izb parlamentu stanowego, na podstawie dowiedzionej niezdolności do dalszego sprawowania funkcji lub stwierdzenia niewłaściwego zachowania.
Szef Lokayukty ma jednego zastępcę. Ponadto podlegają mu 3 skrzydła: administracyjne, policyjne oraz techniczne. Oprócz własnego personelu Lokayukta korzysta także z pomocy osób oddelegowanych do pracy w niej z innych instytucji stanowych.
Ze swej działalności raz do roku Lokayukta zobowiązana jest przedkładać na ręce gubernatora stanu raport, który następnie przekazuje on stanowemu parlamentowi.
Siedziba Lokayukty mieści się w mieście Bangalore.