MOZAMBIK - Gabinete Central de Combate à Corrupção
Gabinete Central de Combate à Corrupção (GCCC), czyli Centralne Biuro do Walki z Korupcją, jest instytucją antykorupcyjną działającą na terenie Mozambiku. Zastąpiła ona w 2005 r. funkcjonujący przez 2 lata poprzedni organ zwalczający korupcję, uznany za nieefektywny – Zespół Antykorupcyjny.
Do reformy instytucji do walki z korupcją doprowadziła ustawa antykorupcyjna z 17 czerwca 2004 r., na podstawie której funkcjonuje obecnie GCCC. Celem ustawy było ustanowienie ram prawnych do walki z korupcją i przestępczością finansową. Zawartym w niej regulacjom podlegają osoby zatrudnione w administracji publicznej szczebla centralnego i lokalnego, przedsiębiorstwach państwowych, ich podmiotach zależnych oraz przedsiębiorstwach prywatnych wykonujących funkcje usługowe na rzecz państwa. Przepisy te wyznaczają pole zainteresowania Biura.
Zgodnie z prawem jest ono autonomiczną jednostką działającą w strukturze Prokuratury Generalnej kraju. Jego niezależność podkreśla dysponowanie własnym budżetem, odrębnym od tego, który posiada Prokuratura Generalna. Biuro podlega bezpośrednio Prokuratorowi Generalnemu, który wyznacza osobę na stanowisko jego dyrektora.
GCCC wyposażone zostało w następujące kompetencje:
- prawo wszczynania dochodzenia w przypadku uzasadnionego podejrzenia (na podstawie otrzymanego doniesienia lub własnych działań) popełnienia przestępstwa o charakterze korupcyjnym;
- za pośrednictwem instytucji wymiaru sprawiedliwości – prawo wzywania osoby do pisemnego przedstawienia szczegółowych informacji na temat posiadanego przez nią majątku, także poza granicami kraju;
- prawo przeprowadzania wstępnego dochodzenia, na potrzeby którego może domagać się udostępnienia dokumentacji, danych bankowych, rejestrów oraz innego typu informacji dotyczących osoby podejrzanej o dopuszczenie się przestępstwa objętego ustawą antykorupcyjną;
- prawo nakazywania zatrzymania osoby wezwanej do stawienia się przed sądem oraz gwarantowania jej stawiennictwa przed sędzią śledczym;
- prawo dokonywania przeszukań w celu uzyskania dowodów przestępstwa;
- prawo wstępu bez uprzedzenia do instytucji publicznych, podmiotów należących do skarbu państwa oraz prywatnych przedsiębiorstw wykonujących funkcje usługowe na rzecz państwa w celu przeprowadzenia czynności dochodzeniowo-śledczych.
Ponadto audytorzy, zarówno prywatni, jak i państwowi, zobowiązani są zawiadamiać Biuro, ilekroć w toku swoich prac ustalą, że w kontrolowanym podmiocie doszło do przestępstwa objętego ustawą. Za niedopełnienie tego obowiązku przewidziane są sankcje.
GCCC nie posiada natomiast uprawnień do przeprowadzania czynności prokuratorsko-sądowych. Nie wyposażono go również w uprawnienia o charakterze prewencyjnym.
Centrala Biura mieści się w mieście Maputo, będącym stolicą Mozambiku. Ponadto GCCC dysponuje 2 delegaturami w Beira i Nampula.
Gabinete Central de Combate à Corrupção