ZAMBIA - Anti-Corruption Commission
Anti-Corruption Commission (ACC) – Komisja Antykorupcyjna dąży do znaczącego zmniejszenia skali korupcji w kraju poprzez wytworzenie środowiska społecznego sprzyjającego zapobieganiu temu zjawisku. W 1980 r. zambijski parlament przyjął ustawę, która powoływała do życia Komisję Antykorupcyjną, organ ustanowiony specjalnie w celu zwalczania korupcji (funkcjonuje ona od 1982 r.). Po raz pierwszy przestępstwa korupcyjne miały być ścigane przez organ niezależny od policji. Obecnie instytucja ta działa na mocy ustawy o Komisji Antykorupcyjnej z 1996 r. Finansowana jest bezpośrednio z budżetu centralnego.
Zgodnie z ustawą, ACC, spełnia 5 podstawowych funkcji:
- podejmowanie koniecznych kroków, aby skutecznie zapobiegać korupcji w instytucjach publicznych i w sektorze prywatnym;
- przyjmowanie i sprawdzanie doniesień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa korupcji oraz na polecenie Prokuratora Generalnego wszczynanie w tych sprawach dochodzeń;
- sprawdzanie tych zachowań urzędników administracji publicznej, które w opinii Komisji mogą być związane bądź prowadzić do korupcji;
- rozpowszechnianie informacji o społeczno-ekonomicznych skutkach korupcji oraz umacnianie społecznego poparcia w walce z nią;
- wypełnianie wszelkich dodatkowych zadań służących realizacji powyższych funkcji.
Komisja składa się z 5 komisarzy odpowiedzialnych przed parlamentem. Organizacyjnie podlega jej zarząd, na czele którego stoi dyrektor generalny. Wszyscy oni wyznaczani są przez prezydenta za zgodą parlamentu. Komisarze są odpowiedzialni za ogólne nadzorowanie prowadzonych operacji oraz zarządzanie instytucją. Zarząd składa się z dyrektora generalnego, zastępcy, sekretarza Komisji oraz trzech dyrektorów. Działalność Komisji rozdzielona została pomiędzy następujące departamenty:
- Departament Edukacji Społecznej – przeprowadza kampanie społeczne w postaci np. wykładów, programów w radiu i telewizji czy warsztatów; współpracuje z instytucjami rządowymi i sektorem pozarządowym,
- Departament Prewencji – bada obowiązujące procedury w celu wykrycia i zlikwidowania istniejących luk; doradza zarówno instytucjom państwowym, jak i prywatnym przy wprowadzaniu procedur bezpieczeństwa i kontroli, ze szczególnym uwzględnieniem korupcji;
- Departament Dochodzeniowy – przyjmuje doniesienia o zaistnieniu korupcji i na ich podstawie prowadzi dochodzenia; jeśli one się potwierdzą, wnoszone jest do sądu oskarżenie.
Siedziba Komisji mieści się w stolicy Zambii, Lusace, jej delegatury we wszystkich stolicach prowincji.
W 2001 r. prezydent Levy Patrick Mwanawasa powołał do życia Oddział do Zadań Specjalnych jako element zadeklarowanej polityki zera tolerancji dla korupcji. Miał on zajmować się skomplikowanymi sprawami korupcyjnymi. Oddział ten postrzegany jest jako uzupełniający pole działania Komisji, ponieważ jego specjalne uprawnienia nie dublują tych, którymi dysponuje ACC.
Anti-Corruption Commission