ŁOTWA - Biuro Przeciwdziałania i Zwalczania Korupcji
Korupcijas novēršanas un apkarošanas birojs - Biuro Przeciwdziałania i Zwalczania Korupcji (KNAB) jest głównym łotewskim organem antykorupcyjnym. Jego zadaniem jest zwalczanie korupcji na Łotwie w skoordynowany i całościowy sposób poprzez prewencję, wykrywanie i edukację. KNAB został powołany do życia w październiku 2002 roku wraz z wyznaczeniem Guntisa Rutkisa na stanowisko jego pierwszego szefa, zaś pełną zdolność do działania osiągnęło w lutym 2003. KNAB jest niezależnym organem administracji publicznej nadzorowanym przez rząd. Nadzór sprawuje premier jednak jedynie w zakresie legalności podejmowanych działań. Biuro posiada uprawnienia policyjne. Zgodnie ze stanem na dzień 2 stycznia 2008 roku zatrudnia 144 osoby.
Dyrekcja KNAB składa się z dyrektora i jego 2 zastępców, z których każdy stoi na czele jednej z dwóch głównych gałęzi Biura. Działowi prewencji podlega kontrola osób na stanowiskach publicznych ze względu na konflikt interesów, kontrola finansowania partii politycznych, rozwój zdolności analitycznych i środków zapobiegania korupcji, a także edukacja z zakresu korupcji osób piastujących stanowiska publiczneoraz społeczeństwa. Gałąź dochodzeniowa odpowiedzialna jest za wykrywanie przestępstwa korupcji oraz za przeprowadzanie dochodzenia w przypadku wykrycia zjawiska korupcji, zgodnie z obowiązującym na Łotwie prawem. Ponadto KNAB ma szereg wydziałów podporządkowanych bezpośrednio dyrektorowi, które nie są bezpośrednio związane z żadną z dwóch głównych gałęzi Biura.
Prewencja
By zapobiegać korupcji KNAB jest odpowiedzialne za rozwój i wdrażanie narodowego programu antykorupcyjnego, kontrolę przestrzegania restrykcji nałożonych przez prawo na funkcjonariuszy publicznych, związanych z potencjalnym konfliktem interesów, korzystanie z inicjatywy ustawodawczej oraz monitorowanie zgodności finansowania partii politycznych ze stosownym ustawodawstwem.
Obecnie przyjęty program antykorupcyjny na lata 2004-2008 skupia się na kilku kluczowych obszarach: przeciwdziałanie zawłaszczaniu majątku państwowego, nielegalnemu i nieefektywnemu korzystaniu ze środków państwowych i samorządowych, zapewnieniu efektywnego wykorzystywania środków pochodzących z UE i innych zagranicznych funduszy, zwiększaniu skuteczności w wykrywaniu przestępstwa korupcji, rozwoju środków zapobiegających korupcji w instytucjach państwowych oraz rozwoju świadomości społecznej, dotyczącej zagrożenia korupcją.
KNAB ma prawo pociągać do odpowiedzialności majątkowej osoby na stanowiskach publicznych i nakładać na nie sankcje (od kar pieniężnych po konfiskatę mienia). Jeśli urzędnik ponownie umyślnie naruszy przepisy lub jeśli wyrządzi znaczącą szkodę interesowi państwa, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej.
Aby łatać korupcjogenne dziury powstałe w systemie prawnym Biuro wyposażono w inicjatywę ustawodawczą. Na tym polu KNAB analizuje obowiązujące przepisy i przygotowuje projekty aktów prawnych.
Wykrywanie
KNAB jest główną instytucją zajmującą się wykrywaniem przypadków łamania prawa w sferze korupcji w administracji publicznej oraz tych, które pozostają w związku z finansowaniem partii politycznych. Jurysdykcja Biura rozciąga się nad:
- przekroczeniem uprawnień przez urzędnika,
- wykorzystywanie stanowiska w złej wierze,
- szkodami wyrządzonymi autorytetowi państwa i jego interesom powstałymi na skutek rozmyślnego działania, bądź zaniedbania urzędnika,
- wręczaniem i przyjmowaniem korzyści majątkowych w zamian za jakiekolwiek działanie lub zaniechanie,
- nieuprawnionym udziałem w transakcjach majątkowych przez funkcjonariusza publicznego.
Poza dwiema głównymi sferami aktywności KNAB jest również odpowiedzialne za edukację i informowanie społeczeństwa. Edukacja opinii publicznej w dziedzinie poszanowania prawa i etyki staje się coraz istotniejszą częścią działalności Biura. Kieruje ono również informowaniem społeczeństwa o tendencjach korupcyjnych oraz o wykrytych przypadkach korupcji, jak również o środkach powziętych dla zapobiegania temu zjawisku.
Siedziba KNAB mieści się w Rydze.
Korupcijas novēršanas un apkarošanas birojs