USA - Federal Bureau of Investigation
Powstałe w 1908 r. Federalne Biuro Śledcze (Federal Bureau of Investigation – FBI) jest agencją rządową, będącą śledczym ramieniem Departamentu Sprawiedliwości. Swoją obecną nazwę oraz ugruntowane w ustawie kompetencje otrzymało 22 marca 1935 r. Ustawodawca przyznał Biuru uprawnienia w zakresie szerszym, niż przysługujące innym amerykańskim agencjom rządowym.
FBI jest organizacją dbającą o bezpieczeństwo narodowe, w którym zawiera się egzekucja istniejącego prawa karnego, a także przeciwdziałanie aktywności terrorystycznej. Biuro prowadzi sprawy zarówno o zasięgu krajowym, stanowym, jak i lokalnym oraz współpracuje z zagranicznymi podmiotami ochrony prawa.
W kręgu zainteresowania FBI leżą: walka z terroryzmem, wywiad, kontrwywiad, przestępczość komputerowa, prawa człowieka, przestępczość zorganizowana, korporacyjna i gospodarcza.
FBI zajmuje się także korupcją w sektorze publicznym, w tym między innymi: łapownictwem, sprzeniewierzeniami, praniem pieniędzy, oszustwami podatkowymi, korupcją wyborczą i łamaniem ustawy o zagranicznych praktykach korupcyjnych. Z kolei wydarzenia historii najnowszej zmusiły agencję do skupienia się na takich problemach jak: korupcja graniczna, defraudacja środków przeznaczonych na usuwanie skutków klęsk żywiołowych czy spekulacje finansowe z wykorzystaniem kryzysowych pakietów pomocowych.
Biuro prowadzi śledztwa w sprawach pogwałcenia prawa federalnego, jednak nie ma możliwości wnoszenia aktu oskarżenia. Dokonują tego prokuratorzy zatrudnieni w Departamencie Sprawiedliwości lub poszczególne Biura Prokuratora Stanów Zjednoczonych (na terytorium USA znajdują się 93 Biura).
Agenci FBI mogą dokonywać zatrzymań na terenie Stanów Zjednoczonych i terytoriach zależnych. Kongres przyznał Biuru legitymację do zatrzymań w innych krajach, oczywiście za zgodą danego państwa.
Inne organy ochrony prawa na poziomie stanowym i lokalnym nie podlegają jurysdykcji FBI, a Biuro ze swojej strony nie prowadzi nadzoru, ani nie przejmuje śledztw przez nie prowadzonych. Zdarza się jednak, że dla rozwiązania danej sprawy łączone są wysiłki agencji federalnej i służb lokalnych.
Działalność Federalnego Biura Śledczego podlega ocenie kilku podmiotów. Po pierwsze, Kongres, poprzez komisje w Izbie Reprezentantów i Senacie sprawuje nadzór nad budżetem, programami, a także wybranymi śledztwami. Po drugie, działając w ramach Departamentu Sprawiedliwości, FBI podlega Prokuratorowi Generalnemu, a wyniki poszczególnych śledztw przedkłada właściwemu prokuratorowi federalnemu, który jest przypisany do danego okręgu sądowego. Po trzecie, działalność wywiadowcza Biura podlega nadzorowi Dyrektora Wywiadu (Director of National Intelligence–DNI).
Pracami FBI kieruje dyrektor powoływany przez prezydenta Stanów Zjednoczonych za zgodą Senatu. Jego kadencja może trwać maksymalnie 10 lat. Dyrektor FBI wykonuje swoje funkcje za pomocą szefa Gabinetu, zastępcy oraz wyznaczonych agentów specjalnych (Special Agent in Charge – SAC1).
W strukturach Biura istnieją departamenty i wydziały, które ogólnie można podzielić na operacyjne odpowiadające kompetencjom agencji oraz wydziały pomocnicze i techniczne, a także biura: Spraw Publicznych, Spraw Kongresu, Głównego Radcy Prawnego, Odpowiedzialności Zawodowej, Rzecznika, Zgodności Proceduralnej i Etyki.
W ramach FBI funkcjonuje także specjalna jednostka do walki z korupcją – Krajowa Grupa Specjalna do Zwalczania Korupcji Granicznej (National Border Corruption Task Force –NBCTF), w której skład wchodzą agenci FBI, Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Department of Homeland Security), Biura Inspektora Generalnego, a także funkcjonariusze służb imigracyjnych, celnych i granicznych oraz lokalnych organów ochrony prawa.
U podstaw powołanego wydziału leżały próby wykrycia korupcji wśród agentów federalnych, funkcjonariuszy policji, służby więziennej, wojska, a także pracowników rządu, odpowiedzialnych za wydawanie paszportów, wiz i kart stałego pobytu. Powołanie wyspecjalizowanej jednostki do zwalczania tego rodzaju przestępczości ma tym większe znaczenie, że rząd federalny jest odpowiedzialny za ochronę ponad 11 tysięcy kilometrów granicy z Meksykiem i Kanadą, ponad 150 tysięcy kilometrów wybrzeża, ponad 300 przejść granicznych, z których każde jest potencjalnym celem działań grup przestępczych gotowych do skorumpowania zatrudnionych tam osób.
NBCTF koordynuje działalność wszystkich operacji prowadzonych przez regionalne grupy do zwalczania korupcji rozmieszczone w miastach wzdłuż stanów granicznych, w tym 13 na Południowym Zachodzie oraz Detroit, Miami, San Juan, Buffalo, Newark i Seattle.Misją każdego z oddziałów Border Corruption Task Force jest zwalczenie korupcji już u podstaw.
W pracy National Border Corruption Task Force FBI pełni funkcję koordynującą, zwłaszcza w zakresie prowadzenia śledztw, szkoleń i współpracy między poszczególnymi agencjami lub innymi wydziałami FBI (np. Wywiadu, Kontrwywiadu, Walki z Terroryzmem). Wspomaga je, wykorzystując najnowsze techniki operacyjne. Zapewnia ogólne wytyczne i nadzoruje realizacje programów antykorupcyjnych. Dokonuje analizy trendów, prowadzi działalność wywiadowczą, gromadzi i dystrybuuje informacje, a także organizuje szkolenia.
Aktywność NBCTF ma służyć blokowaniu wjazdu na terytorium kraju terrorystom, przekraczającym granice od strony Kanady i Meksyku.
Poprzez wspólne prowadzenie śledztw razem z innymi służbami, Krajowa Grupa Specjalna do Zwalczania Korupcji Granicznej w bardzo szybkim czasie od chwili powołania wykryła przypadki korupcji wśród agentów federalnych, lokalnej policji, personelu wojskowego czy pracowników rządowych odpowiedzialnych za wydawanie paszportów i wiz.
W NBCTF zatrudnionych jest około 700 agentów FBI, z których 120 pracuje wzdłuż południowo-zachodniej granicy Stanów.
Federalne Biuro Śledcze dysponuje kadrą i środkami, aby prowadzić każde, nawet najbardziej złożone śledztwo i stosować operacje pod przykryciem, z wykorzystaniem najnowocześniejszych technik. W marcu 2011 r. FBI zatrudniało ponad 35 tysięcy pracowników, w tym niemal 14 tysięcy agentów specjalnych.
Biuro posiada 56 placówek zamiejscowych usytuowanych w największych amerykańskich miastach oraz ponad 400 tzw. placówek agencyjnych na terenie całego kraju. Poza granicami Stanów Zjednoczonych działa ponad 60 biur międzynarodowych przy ambasadach USA, jego budżet na rok 2010 sięgał prawie 8 miliardów dolarów.
Mottem FBI jest „Wierność, Odwaga, Uczciwość”.
Siedziba Biura mieści się w Waszyngtonie.
Źródło: http://www.fbi.gov
1Dowodzący Agenci Specjalni (Special Agent in Charge -SAC) kierują pracami podległej jednostki właściwej ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa lub prowadzenia śledztwa.