Eurobarometr Stosunek Europejczyków do Korupcji
Na zlecenie działającej w ramach Komisji Europejskiej Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości, Wolności i Bezpieczeństwa w dniach 11 września – 5 października 2009 roku przeprowadzono wśród mieszkańców państw Unii Europejskiej badania opinii społecznej dotyczące ich odczuć na temat korupcji.
Badanie zostało przeprowadzone przez krajowe ośrodki badania opinii społecznej, łącznie na grupie 26663 respondentów ze wszystkich 27 państw członkowskich UE. Na podstawie wyników badań opracowano w listopadzie 2009 roku Eurobarometr pt. Attitudes of Europeans towards Corruption (Stosunek Europejczyków do korupcji).
Raport analizuje postrzeganie korupcji przez mieszkańców UE, ich odczucie co do skali zjawiska na poziomie lokalnym, państwowym, jak i unijnym. Badana jest także opinia na temat zwalczania korupcyjnego zagrożenia. Uzyskane wyniki zestawione zostały z otrzymanymi w poprzednich edycjach Eurobarometru.
Z analizy wynika, że 78 procent Europejczyków przekonanych jest, że korupcja to poważny problem w ich krajach. Zauważalne są jednak znaczne różnice w percepcji zjawiska, gdyż najbardziej krytycznych w tym względzie odpowiedzi udzielili Grecy (95 procent), zaś najmniej zaniepokojeni korupcją byli Duńczycy (22 procent). Polacy na tym tle plasują się nieco powyżej średniej europejskiej z wynikiem 81 procent. W stosunku do ostatniego badania przeprowadzonego pod koniec 2007 roku wyniki te stanowią odpowiednio wzrost dla Unii o 3 punkty procentowe, a dla Polski o 2 punkty procentowe.
Powszechne jest przekonanie o tym, iż korupcja obecna jest na wszystkich szczeblach władzy: zarówno na lokalnym, jak i centralnym oraz w instytucjach unijnych. Dla szczebla lokalnego i regionalnego 81 procent respondentów udzieliło pozytywnej odpowiedzi, a dla krajowego 83 procent. Dla instytucji unijnych ten odsetek jest niewiele mniejszy, gdyż kształtuje się na poziomie 76 procent. W każdym z przypadków obserwowalny jest przyrost odsetka ankietowanych przekonanych o obecności korupcji i spadek odsetka uważających, że jej nie ma. Co warto zauważyć, aczkolwiek Polacy nie odstają od średniej unijnej w pesymistycznej ocenie instytucji krajowych, to jedynie 58 procent z nich uważa, że unijne instytucje są skorumpowane.
W opinii Europejczyków, za sferę najbardziej dotkniętą korupcją uważana jest polityka (57 procent), zamówienia publiczne (52 procent) oraz udzielanie pozwoleń budowlanych (51 procent). W największym stopniu za korupcję odpowiedzialne są zbyt bliskie związki polityki z biznesem. Z drugiej strony wysiłki rządów państw w zwalczaniu tej patologii dla dwóch trzecich respondentów (71 procent) są niewystarczające, pomimo, iż w ich opinii jest to głównie zadanie właśnie rządów oraz sądów i prokuratury.
Pomimo nakreślonej przez respondentów pesymistycznej wizji, tylko 9 procent Europejczyków przyznało, że przez ostatni rok ktoś oczekiwał lub domagał się od nich zapłacenia łapówki. Wśród Polaków 14 procent zadeklarowało takie doświadczenie. Stanowi to odpowiednio o 2 punkty procentowe mniej Europejczyków i o 4 punkty procentowe mniej Polaków niż w 2007 roku.