CBOS nt. stosunku Polaków do łapownictwa
W ramach badania „Aktualne problemy i wydarzenia” Centrum Badania Opinii Społecznej zapytało Polaków o ich stosunek do łapownictwa i doświadczenia z tym związane. Badanie przeprowadzono w dniach 6-12 czerwca 2013 roku na liczącej 1010 osób reprezentatywnej grupie losowo dobranych dorosłych mieszkańców Polski.
Ośmiu na dziesięciu ankietowanych (81 procent) zadeklarowało, że nie zna nikogo, kto brałby łapówki, z drugiej strony do znajomości takich osób przyznało się 16 procent respondentów. Odkąd w 2006 roku odsetek tych, którzy znają osoby biorące łapówki spadł poniżej 20 procent, konsekwentnie utrzymuje się on na tym samym poziomie. Jednakże przyjmując pułap z roku 2000 roku (29 procent) to spadł on niemal o połowę.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 6-12 czerwca 2013, N=1010
Dla tych, którzy przyznali się do znajomości kogoś biorącego łapówki, średnia ilość znajomości takich osób wynosi 4,53 (innymi słowy przeciętnie znają cztery do pięciu takich osób) i jest to najwyższa wartość tego współczynnika od 2005 roku. Od 2009 roku obserwować można wzrost poziomu średniej liczby osób znajomych przyjmujących łapówki.
Natomiast zdecydowana większość respondentów zadeklarowała brak osobistych doświadczeń z łapownictwem. 94 procent stwierdziła, że nigdy nie zetknęła się z próbą wręczenia łapówki. Do posiadania takich doświadczeń przyznało się 6 procent ankietowanych. Co istotne, na przestrzeni ostatnich 12 lat odsetek ten niezmiennie kształtuje się na zbliżonym poziomie.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 6-12 czerwca 2013, N=1010
Co jedenasty badany (9 procent) przyznał, że w ciągu ostatnich kilku lat zmuszony był wręczyć łapówkę. 89 procent respondentów w minionych trzech-czterech latach nie znalazło się w takiej sytuacji. Odsetek ten, od kiedy w 2006 roku osiągnął wspomniany poziom, konsekwentnie się na nim utrzymuje.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 6-12 czerwca 2013, N=1010
Co trzeci z respondentów (33 procent) wyraził opinię, że ludzie dają łapówki, gdyż osoby, które mogą załatwić daną sprawę, mniej lub bardziej wyraźnie tego oczekują. Jednakże ponad połowa (55 procent) była zdania, że ludzie sami dają łapówki, bo chcą, by ich sprawy zostały dobrze załatwione. Pogląd ten przeważa niezmiennie od ponad 20 lat (od 1991 roku).
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 6-12 czerwca 2013, N=1010
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 6-12 czerwca 2013, N=1010
Jak obrazuje przeprowadzone przez CBOS badanie, doświadczenia korupcyjne Polaków od pewnego czasu się ustabilizowały. Od siedmiu lat ten sam odsetek respondentów przyznaje się do dawania łapówek, na zbliżonym poziomie jest również odsetek osób deklarujących znajomość osób, które przyjęły łapówkę jak i posiadających własne z tym doświadczenia.
Jednocześnie zaostrzyła się ocena moralna łapownictwa. Jednak, jak wykazało badanie, stosunek do przekupstwa w dużej mierze uwarunkowany jest własnymi z tym zjawiskiem związanymi doświadczeniami, jak: osobiste wręczenie łapówki przez respondenta lub posiadanie osoby znajomej, która bierze łapówki.
