O krok od powołania super prokuratora
6.05.2010 Haga. Hiszpania, która przewodniczy posiedzeniom Rady Unii Europejskiej, poparta przez Francję i Niemcy ogłosiła, że na bazie Traktatu z Lizbony zamierza stworzyć dawno oczekiwane europejskie biuro prokuratorskie.
Pomysłowi temu sprzeciwia się Wielka Brytania, której nie podoba się, że jej obywatele mogą być oskarżani przez europejskiego super-prokuratora bez względu na zdanie Królewskiej Prokuraturze Brytyjskiej.
W 2002 roku rządy Unii Europejskiej powołały Eurojust – Europejską Jednostkę ds. Współpracy Sądowej - której zadaniem jest koordynowanie dochodzeń w sprawie przestępstw transgranicznych i utrzymywanie kontaktów w poszczególnych krajach, co znacznie przyspiesza śledztwa w sprawach karnych.
Jak podaje portal Europa.eu - „W skład Eurojustu wchodzi 27 członków, po jednym z każdego państwa członkowskiego. Członkowie krajowi, oddelegowywani zgodnie z krajowym systemem prawnym, sprawują swoje funkcje w Hadze. Są to starsi rangą, doświadczeni prokuratorzy, sędziowie lub oficerowie policji o równoważnych kompetencjach. Niektórym przedstawicielom krajowym pomagają zastępcy, asystenci lub oddelegowani eksperci krajowi.”
W opinii niektórych, Eurojust spełnia swoją rolę, ponieważ pozytywnie wpływa na współpracę pomiędzy służbami danych krajów, jednocześnie unikając oskarżeń o ograniczanie ich suwerenności. Poza tym, krajowe biura prokuratorów są uważane za opieszałe, niezdecydowane, a w niektórych przypadkach podejmowane sprawy wydają się przerastać możliwości organów śledczych. Wpływa to często na przekroczenie terminów do wzniesienia aktu oskarżenia.
Ostatnia propozycja Unii Europejskiej - przeistoczenia Eurojust w europejskiego prokuratora, będzie niewątpliwie nadawała szersze kompetencje nowo powstałemu organowi, pozwalając mu na niezależne śledztwa, wnoszenie aktów oskarżenia w sprawach o przestępstwa, w których w grę wchodzą środki pieniężne Unii Europejskiej. W dochodzeniach prowadzonych przez prokuratora europejskiego prawa udziału nie będą miały krajowe organy sądownicze i śledcze.
W związku z wizją zwalczania przestępstw finansowych w pojedynkę przez prokuratora europejskiego, pojawiły się wątpliwości, czy rozwiązanie takie jest najlepsze w przypadku przestępstw transgranicznych i terroryzmu.
Transparency International jest zdania, że Biuro Europejskiego Prokuratora powinno w przyszłości posiadać mandat do ścigania nie tylko przestępstw godzących w interesy finansowe Unii Europejskiej, ale też poważnych przestępstw transgranicznych, w tym korupcji.
Źródła: transparency.org; cer.org.uk (kwiecień-maj 2004); telegraph.co.uk (6.03.2010); europa.eu