Kiedy nauka spotyka korupcję
08.01.10 Zdaniem Benjamina Olkena (Uniwersytet Harawarda i Narodowe Biuro Badań Ekonomicznych), pomimo, że serwisy informacyjne pełne są wiadomości dotyczących spraw korupcyjnych, trudno jest znaleźć twarde dane dotyczące skali tego zjawiska oraz efektów działań podejmowanych w celu jego zwalczania.
W ich poszukiwaniu profesor Olken udał się do Indonezji, gdzie w ramach realizowanych tam 600 projektów budowy lokalnych dróg, przeprowadził eksperymenty mające na celu wskazanie, w jaki sposób skutecznie zmniejszać korupcję.
Eksperyment profesora Olkena pokazał, że zwiększenie prawdopodobieństwa przeprowadzenia rządowej kontroli nad finansami w ramach realizacji konkretnego projektu z 4% do 100%, pozwoliło obniżyć ilość ginących wydatków – zarówno w postaci niezaksięgowanych kosztów materiałów, jak i wynagrodzenia za pracę o blisko 8%. Efektu takiego nie przyniosło zwiększenie udziału przedstawicieli społeczności lokalnej w monitoringu. To spostrzeżenie doprowadziło do wniosku, że to właśnie tradycyjna, odgórna kontrola, może odgrywać kluczową rolę w zwalczaniu niepożądanych zachowań, nawet w wysoce skorumpowanym środowisku. Nie zmienia to jednak faktu, że wydatki, które nie znajdowały odzwierciedlenia w sprawozdaniu finansowym, sięgały 20% kosztów projektu.
W ramach badań sprawdzono także, na ile społeczne postrzeganie korupcji jest zbieżne z bardziej obiektywnymi, mierzalnymi wskaźnikami. Okazało się, że mieszkańcy miejscowości, w których prowadzono eksperyment, wykazywali się sporą świadomością co do istnienia zjawiska, opartą na rzeczowych informacjach. Zdaniem Olkena ważne jest, że potrafili dokonać rozróżnienia pomiędzy korupcją przy konkretnym projekcie, a generalnym zjawiskiem korupcji w danej miejscowości, pomimo tego, że władzom udawało się ukryć wiele działań korupcyjnych w obszarach najtrudniejszych do wykrycia dla zwykłych obywateli.
Co ciekawe, badania Olkena wskazują, że pomimo słusznych odczuć społecznych na temat korupcji – jej skali i przejawów, rzadko są one wykorzystywane zarówno w tworzeniu strategii antykorupcyjnych, jak i prowadzeniu badań empirycznych nad korupcją.
Źródło: povertyactionlab.org, sciencedirect.com, npr.org (07.01.10)