Antykorupcja Witamy na edukacyjnym portalu o antykorupcji
prowadzonym przez Centralne Biuro Antykorupcyjne! Mistrz Talleyrand - Aktualności

Już od 1803 r. Talleyrand regularnie otrzymywał gaże od Austrii, Prus, Neapolu, papieża, króla Sardynii oraz Wielkiego Wezyra Tureckiego. François-René de Chateaubriand wspominał, że Talleyrand otrzymał milion franków od Portugalii za pakt pokojowy dotyczący utworzenia tymczasowego Królestwa Etrurii, który nigdy nie został podpisany. Podejrzewa się też, że zarobił fortunę na sprzedaży Luizjany Stanom Zjednoczonym, które zapłaciły za nią 54 z 80 milionów franków. Prawdopodobnie znaczna część różnicy między ceną pierwotną a ostateczną przypadła w udziale ministrowi.

Miał on też w swojej karierze łapówkarza wątek polski. Otóż zimą 1807 r. Napoleon przebywał w Warszawie, gdzie zlecił Talleyrandowi obmyślenie planu przywrócenia Polsce niepodległości. Wprawdzie Talleyrand uznał to za „polskie szaleństwo cesarza”, jednak oficjalnie „piał w niebogłosy” o spełnieniu sprawiedliwości historycznej. Przede wszystkim jednak zwietrzył na niepodległości niezły interes. Niemal natychmiast zażądał od polskich magnatów 4 milionów złotych polskich, z czego ci w terminie się wywiązali.

Fortuna, którą w ten sposób gromadził, pozwalała mu na życie w coraz większych posiadłościach, a kiedy decydował się na ich sprzedaż, szantażował urzędników rządowych, zmuszając ich do kupna po zaniżonej cenie lub groził wyrzuceniem z pracy. Imponująca renesansowa rezydencja Valençay była przez niego kupiona w większości z publicznych funduszy.

Talleyrand przez prawie 40 lat pełnił ważne funkcje w państwie – był ministrem spraw zagranicznych, przewodniczącym senatu, premierem i ambasadorem w Londynie, a także… katolickim biskupem. Wielu zadawało sobie pytanie – dlaczego człowiekowi, który jednego dnia zdradzał, następnego wybaczano? Niektórzy tłumaczą to jego „zniewalającą” osobowością.

Przekupywał innych z taką łatwością, z jaką sam dawał się przekupić. Wszyscy wiedzieli, że był w stanie pokierować wydarzeniami na scenie politycznej w taki sposób, na jaki w danej chwili miał ochotę.

Osobliwe były stosunki Napoleona z Talleyrandem. Cesarz uważał go za malwersanta i łapówkarza, nazywając go pewnego razu „łajnem w jedwabnych pończochach”. Ten odwzajemniał mu się frazesami podobnymi do tych, zawartych w liście z 1801 r., w którym pisał: „Pozwól mi powtórzyć, że cię kocham, że cierpię opuszczając cię i że szczerze nie mogę się doczekać, kiedy znów będę blisko ciebie, i że moje poświęcenie może się skończyć dopiero z chwilą śmierci”.

Francuz był znany z niekwestionowanych dyplomatycznych zdolności i niebywałej politycznej intuicji. Służył Burbonom, Napoleonowi, ponownie Burbonom i dynastii orleańskiej. Rosyjski historyk, Eugeniusz Tarle (1874–1955), pisał o nim: „Brał on łapówki od Prus, od Hiszpanii, Portugalii, Stanów Zjednoczonych, brał od kolonii i metropolii, od części świata i od wysp, od Europy, od Ameryki, od Persji i od Turcji, brał od wszystkich (...).”

Wszystko to nie zmienia faktu, że jego poczynania dyplomatyczne można traktować jako niedościgniony wzór skuteczności i pomysłowości. Dzięki niemu Francja wyszła z kongresu wiedeńskiego zwycięsko.

Jego zachłanność rzadko bywała karana. Jedną z niewielu pomyłek było przekonanie, że z taką samą łatwością, co od Europejczyków, przyjdzie mu otrzymać 250 tysięcy od nowicjuszy – Amerykanów. Sprawa agentów XYZ o mało nie doprowadziła do wojny między Francją i Stanami.

Ciekawostką obyczajową o Talleyrandzie jest ta, dotycząca jego ożenku. Napoleon nakazał ministrowi ślub w celu podniesienia prestiżu. Ten poślubił kobietę, którą gardził. Watykan nie uznał sakramentu, ponieważ Talleyrand był wcześniej biskupem i obowiązywał go celibat. Uznano jednak, że wzajemna nienawiść małżonków i życie w separacji umniejszają ten grzech. Kiedy jego żona umarła, skwitował to jednym zdaniem „To znacznie ułatwia sprawy”.

Źródła: accessmylibrary.com; firstempire.0catch.com; telegraph.co.uk; torlin.wordpress.com; ebuw.uw.edu.pl; wapedia.mobi;republika.pl

Opublikowano w dniu 9.07.2019 r.

przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA