Pierwszy Karykaturzysta Kanady
Zachętą dla Kolumbii Brytyjskiej do wstąpienia w szeregi Konfederacji Kanady miała być budowa linii kolejowej Pacific Railway. Przedsięwzięcie, będące imponującym połączeniem ówczesnej technologii z wolą polityczną, zostało zapoczątkowane przez premiera, Sir Johna A. Macdonalda (1815– 1891). Miało ono pozwolić na połączenie wszystkich rejonów Kanady.
-
Pierwszy Karykaturzysta Kanady -
Pierwszy Karykaturzysta Kanady
W 1872 r. Macdonald, ulegając pokusie łapówki, przyznał kontrakt na realizację projektu CPR Company oraz Inter-Ocean Railway Company.
W kwietniu 1873 r. Partia Liberalna oskarżyła premiera o przyjęcie od armatora i finansisty – Hugh Allana, 360 tysięcy dolarów łapówki, z przeznaczeniem na kampanię wyborczą. Na nic zdały się zaprzeczenia premiera, zwłaszcza w obliczu kompromitującego dokumentu, jakim był telegram Macdonalda adresowany do Allana. Opublikowanie w kanadyjskich gazetach jego treści – „Muszę mieć kolejne 10 tysięcy. To jest moje ostatnie wezwanie. Nie zawiedź mnie. Odpowiedz dziś.” – zmusiło Macdonalda do ustąpienia z urzędu 5 listopada 1873 r.
Skandal ujawnił, jak głęboko w kanadyjską politykę wniknęły interesy finansistów. Pozwolił także zaistnieć jednemu z największych talentów kanadyjskiej karykatury – Johnowi Wilsonowi Bengoughowi, który – wykorzystując antyrządowy klimat – stworzył tygodnik satyryczny „Grip”, wydawany przez kolejne 20 lat.
Podczas sesji Parlamentu w sierpniu 1873 r. Macdonald podjął próbę opóźnienia śledztwa w sprawie skandalu. Wypowiedziane przez niego wówczas słowa „Dokąd płyniemy?” (ang. Whither Are We Drifting?) zostały wkomponowane przez Bengougha w satyryczny rysunek opublikowany po raz pierwszy 16 sierpnia 1873 r. w tygodniku „Grip”. Wyrażenie „Dokąd płyniemy” stało się wówczas bardzo popularną na salonach frazą, odnoszącą się do rozwoju wypadków w sprawie skandalu.
Rysunek Bengougha przedstawia premiera, trzymającego w prawej dłoni kartkę z hasłem: „Odroczenie i zdławienie Śledztwa”. Na lewej widnieje fragment telegramu „Wyślij mi kolejne 10 tysięcy”. Macdonald wypowiada przy tym słowa: „Moje ręce są czyste”.
The Canadian Encyclopedia podaje, iż polityczne problemy Macdonalda, który do końca utrzymywał, że jest niewinny – ponieważ pieniądze nie trafiły bezpośrednio do niego, a na cel kampanii – wynikały bardziej z faktu, że premier, podobnie jak wielu mu współczesnych, był nałogowym alkoholikiem i słabo pamiętał negocjacje z Allanem. Nawiązując do skłonności premiera, karykaturzysta dorysował więc wystającą z jego kieszeni butelczynę z karteczką „Taktyka”.
John Wilson Bengough wydał pierwszy numer tygodnika „Grip” w maju 1873 r. Używając satyry, komentował każdy aspekt XIX-wiecznej Kanady. Nazwa „Grip” została zapożyczona z powieści historycznej Karola Dickensa „Barnaba Rudge” i towarzyszącego głównemu bohaterowi komicznego kruka o tym imieniu, zaś samo czasopismo wzorowane było na wydawanym od roku 1841 angielskim tygodniku satyrycznym „Punch”.
Źródła: agora.virtualmuseum.ca; fact-index.com;thecanadianencyclopedia.com; Bengough, John Wilson. A Caricature History of Canadian Politics: Events from the Union of 1841, as Illustrated by Cartoons from "Grip", and Various Other Sources. Toronto: The Grip Printing and Publishing Co, 1886; John A. Macdonald: The Young Politician, the Old Chieftain; aut. Donald Grant Creighton,P. B. Waite; archive.org
Opublikowano w dniu 16.08.2018 r.
przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA