Chybiona łapówka
Na świecie jest ponad 40 tysięcy zapór wodnych, które powstały w celu wytwarzania energii, nawadniania terenów, bądź są częścią programu kontroli powodziowej. Budowa tak dużych obiektów wyłania zazwyczaj różne grupy interesów, od przedsiębiorstw budowlanych po międzynarodowe banki, a w przypadku tamy w Asuanie – swój udział miały mocarstwa okresu zimnej wojny.
-
Chybiona łapówka
20 lipca 1956 r. Wielka Brytania odmówiła Egiptowi udzielenia pożyczki na budowę tej zapory wodnej. Budowla, jakkolwiek potrzebna, była kartą przetargową mocarstw, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii z jednej strony, Związku Radzieckiego z drugiej. Kraje te licytowały się, kto więcej zaoferuje prezydentowi Egiptu – Gamalowi Abdelowi Naserowi. Kiedy Chruszczow, zabiegając o wpływy w tamtym rejonie, przebił ofertę Zachodu, ten odmówił dalszego finansowania tamy. Co więcej, Stany Zjednoczone, rzutem na taśmę w postaci walizek pieniędzy, chciały przechylić szalę zwycięstwa na swoją stronę. Sprawy zaszły jednak już za daleko, w rezultacie czego Egipt na długie lata pozostał w strefie wpływów komunizmu.
Kraj ten, po uwolnieniu się spod brytyjskiego kolonializmu, a było to na początku lat 50-tych ubiegłego wieku, pod przywództwem Nasera zaczął stopniowo pobudzać gospodarkę. Miała temu służyć m.in. budowa tamy na Nilu. Ponieważ Egipt nie dysponował kwotą niezbędną na realizację inwestycji, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania obiecały przyznać mu 70 milionów dolarów. 200 milionów pochodziło z Banku Światowego. Owa ofiarność była podszyta chęcią odzyskania wpływów. Sprawy przybrały nieoczekiwany obrót, kiedy okazało się, że Egipt zakupił broń od Czechosłowacji, co wskazywało na współpracę ze Związkiem Radzieckim, a tym samym opowiedzenie się w zimnej wojnie przeciw Stanom Zjednoczonym. Ponieważ Wielka Brytania była i jest sojusznikiem Ameryki, 20 lipca 1956 r. wycofała się z finansowania tamy w Asuanie. Odpływ amerykańskich i brytyjskich funduszy dał pretekst ZSRR do zaoferowania Egiptowi około 1/3 kwoty z prawie 1 miliarda dolarów niezbędnych do zakończenia inwestycji, tym samym rozszerzając swoją strefę wpływów.
W dniach, kiedy Stany miały jeszcze nadzieję na zwerbowanie Egiptu, Kermit Roosevelt Jr., będący wyższym rangą agentem w strukturach CIA i wnuczkiem prezydenta Theodore’a Roosevelta, zaaranżował przekazanie Naserowi 3 milionów dolarów gotówką, w wypchanych po brzegi dwóch walizkach. By okazać swoją pogardę dla Stanów, prezydent Egiptu przyjął łapówkę i natychmiast przeznaczył ją na budowę Wieży Kairskiej – bezcelowej budowli, przewyższającej wysokością egipskie piramidy, wzniesionej na wprost ambasady amerykańskiej.
Jak podał na swoich stronach w czerwcu 2009 r. „Time”, wieża ta, według legend miejskich, symbolizuje wyprostowany środkowy palec, stanowiąc podsumowanie dyplomatycznych wysiłków Ameryki. Współpracownicy Nasera, którzy osobiście przyjęli cenne walizki, nazwali ją el wa'ef Rusfel – erekcją Roosevelta. Termin ten przyjął się także wśród niektórych agentów CIA.
Źródła: thecornerhouse.org.uk; nshss.org;historylearningsite.co.uk; mideast.blogs.time.com; spartacus.schoolnet.co.uk;.egy.com/zamalek
Opublikowano w dniu 20.07.2018 r.
przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA