Antykorupcja Witamy na edukacyjnym portalu o antykorupcji
prowadzonym przez Centralne Biuro Antykorupcyjne! Ostatnia cesarzowa Chin - Aktualności

Kastraci to temat godny odrębnego opracowania. Wielu z nich dobrowolnie wybierało okaleczenie, by otrzymać pracę w pałacu, co stanowiło często alternatywę dla ubóstwa. Przez wieki na dworach Chin, Bizancjum czy Rzymu byli zarówno świadkami, jak i uczestnikami pozakulisowych rozgrywek, doskonalili się w intrygach i kradzieżach, na które pozwalała dworska biurokracja.

Troskliwa matka przyszłej cesarzowej podpowiadała jej, jak postępować. Jedną z rad była ta, dotycząca unikania eunuchów, poczynając od najwyżej postawionych, do tych na najniższym szczeblu w hierarchii. Inne rady brzmiały: „Jeśli musisz – płać im, a już na pewno nie pozwól, by widzieli strach w twoich oczach”. Słowa te przytaczają Ssu-yu Teng i John K. Fairbank w książce pt. „China's response to the West”*.

Przez lata, jak piszą autorzy, pomijano upodobanie, a wręcz uzależnienie cesarzowej od przyjmowania prezentów, a mówiąc wprost łapówek, od podporządkowanych jej urzędników. Łapówki były wprawdzie praktykowane przez każdego cesarza i niemal przez wszystkich urzędników, niemniej korupcja pod rządami Cixi przeżywała swój renesans.

Na dawnym dworze chińskim, każdy nadrzędny urzędnik oczekiwał podarunków od podwładnych, podczas gdy urzędnicy najniższego szczebla oczekiwali „czegoś” od zwykłych ludzi. Za najmniej skorumpowanych uważano tych, którzy przyjmowali jedynie tyle łapówek, ile potrzebowali, by zapewnić sobie utrzymanie. Czasy cesarzy utrwaliły zwyczaj oferowania i przyjmowania prezentów podczas każdej, nawet najmniejszej urzędniczej transakcji.

U szczytu swojego panowania, wg Ssu-yu i Fairbanka, Cixi dostawała wynagrodzenie od każdego urzędnika, którego przyjmowała, co w praktyce oznaczało otrzymywanie prezentów od wszystkich nowo mianowanych urzędników, wszystkich awansowanych urzędników i od każdego urzędnika prowincji, który piastował swój urząd przez szereg lat z rzędu. Oficjalnie ustalono nawet kwotę minimalną dla każdego stopnia i pozycji w hierarchii, co uzależniono od wysokości dochodów na danym stanowisku. Cesarzowa dzieliła się później „zarobkami” z najważniejszym ze swoich eunuchów i niektórymi dwórkami, uczestniczącymi z urzędu w oficjalnych spotkaniach.

Wszyscy zgodnie przyznają, ze praktyka obdarowywania władcy nie była nowa, ale też Cixi doprowadziła ją do takich rozmiarów, że spowodowała ona poważną demoralizację rządu.

Czyniono zarzuty, że miliony złotych tael**, zebranych w celu stworzenia nowoczesnej chińskiej floty, zostały wydane przez cesarzową na odbudowę Pałacu Letniego i roboty publiczne, które nie były konieczne.

Powstaje więc pytanie, czy Chiny mogły pokonać flotę japońską w 1894 r., gdyby pieniądze rzeczywiście zostały przeznaczone na cel, który pierwotnie zakładano? Nie ulega bowiem wątpliwości, że nierozsądne użycie tych funduszy było największym skandalem ówczesnego Państwa Środka, a być może przyczyną jego upadku, z powodu niedofinansowania sektora obronnego państwa.

Ostania cesarzowa fascynowała historyków, którzy z równym zachwytem podchodzili do jej urody, jak i misternych intryg, manipulacji, bezwzględności i zachłanności, które to cechy wyniosły ją na szczyt – od kolejnej konkubiny, Szczęśliwej Matki, Świętej Matki, Żony Cesarza, Cesarzowej Zachodniego Pałacu po Cesarzową Matkę, Cesarzową Wdowę. Fascynująca kobieta – ostatnia cesarzowa Chin.

*Mimo przytaczania niepochlebnych opinii o cesarzowej, autorzy rzucają nowe światło na Cixi, opisując ją również jako kochającą matkę i zatroskaną o los Chińczyków cesarzową.

**tael – równowartość 6 funtów szterlingów lub dolara i 40 centów, także jednostka wagi równa 1 i 1/3 uncji. Haekwan tael – 37.801 g.

Źródła: ratureclassics.com; cruelmusic.blogspot.com; google.books.com „China's response to the West. A documentary Survey", 1839-1923. Ssu-yu Teng i John K. Fairbank. Wyd. Cambridge: Harvard University Press 1954.

Opublikowano w dniu 26.06.2018 r. 

przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA