CBOS: Postrzeganie nasilenia korupcji najmniejsze od 1991 r.
W dniach 5–14 maja 2017 r. Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziło badanie na temat korupcji w Polsce, w tym jej postrzegania oraz skuteczności podejmowanej z nią walki. Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski liczącej 1034 osoby.
Z przeprowadzonego sondażu wynika, że w opinii 76% respondentów korupcja nadal stanowi duży problem społeczny, w tym dla 31% bardzo duży.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 5–14 maja 2017, N=1034
Jest to wynik o 11 punktów niższy od uzyskanego podczas poprzedniego badania, które zostało przeprowadzone w listopadzie 2013 r. – korupcja uważana była wówczas za duży problem społeczny przez 87% respondentów. Ponadto z 8% do 15% wzrosła liczba osób przekonanych o tym, że korupcja nie jest szczególnie znacząca. Wyniki badań wskazują, że postrzeganie nasilenia korupcji jest najmniejsze od roku 1991.
Wskazania osób ankietowanych, według terminów prowadzonych badań, przedstawia poniższy wykres.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 5–14 maja 2017, N=1034
Opinie na temat zjawiska korupcji we wszystkich grupach społecznych są zbliżone – niezależnie od reprezentowanej grupy, większość badanych uważa, że korupcja stanowi duży problem społeczny. Nieco mniejszy problem stanowi ona dla mieszkańców większych miast, osób z wyższym wykształceniem czy osiągających najwyższe dochody per capita. W przypadku grup zawodowych, korupcję jako problem nieznaczący określają przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści wyższego szczebla oraz prywatni przedsiębiorcy.
Pomimo tego, iż respondenci wyraźnie rzadziej, niż przed czterema laty, postrzegają korupcję jako duży problem społeczny, ich zdaniem raczej nie nastąpiło znaczące ograniczenie tego zjawiska w skali kraju.
Zdaniem Polaków korupcja występuje najczęściej wśród polityków (tak twierdzi 48% badanych) oraz w służbie zdrowia (38% wskazań). Około jedna trzecia osób za najbardziej skorumpowane uważa sądy i prokuraturę (32%), jak również urzędy administracji samorządowej (30%). W mniejszym stopniu korupcja dotyczyć ma urzędów centralnych i ministerstw (21%), firm państwowych (17%), policji (16%) czy przedsiębiorstw prywatnych (12%). Tylko 5% osób twierdzi, że instytucjami, w których korupcja występuje najczęściej są banki, 2% wskazuje obszar szkolnictwa i nauki.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 5–14 maja 2017, N=1034
Jak informują autorzy, od 2013 r. istotnie zmniejszyło się przekonanie o korupcji w obszarach, które są z nią najczęściej kojarzone – wśród polityków (spadek o 14 punktów) oraz w służbie zdrowia (spadek o 15 punktów). Odnotowano również spadek (z 21% do 16%) opinii o częstych przypadkach korupcji w policji. Wzrosło natomiast przekonanie, że korupcja stanowi problem w firmach państwowych (obecnie uważa tak 17% respondentów) oraz prywatnych (opinia 12% badanych).
Ankietowanych pytano również o ocenę walki z korupcją. Według 59% respondentów obecny klimat polityczny sprzyja zwalczaniu korupcji. Przeciwnego zdania jest 29% osób, a 12% nie ma opinii na ten temat. Wyraźnie widać, że proporcje się odwróciły – w 2013 r. 57% badanych uważało, że nie ma gotowości rządzących do przeciwdziałania korupcji, zaś 31%, że jest tego rodzaju wola.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 5–14 maja 2017, N=1034
Z badania CBOS wynika, że przeświadczenie o woli walki z korupcją wzrasta m.in. wraz z wiekiem badanych. Znaczenie mają także poglądy polityczne – zdecydowanie częściej wolę taką obserwują osoby o poglądach prawicowych. Decydująca jest też przynależność do danego elektoratu partyjnego. O istnieniu politycznej woli do zwalczania korupcji przekonani są głównie wyborcy PiS (86%), jak również potencjalni wyborcy ruchu Kukiz’15 (75%). Przeciwnie uważa większość elektoratu Nowoczesnej (66%), z kolei wyborcy PO są w tej sprawie niemal równo podzieleni (48% – 45%).
Działania rządu Beaty Szydło w walce z korupcją niemal połowa badanych (49%) ocenia dobrze. Jedna czwarta osób wyraża się w tej sprawie negatywnie (26%) i niemal tyle samo osób nie ma w tej materii zdania.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 5–14 maja 2017, N=1034
Z ostatniego badania CBOS wynika, że ocena działań obecnego rządu w walce z korupcją jest wyraźnie lepsza niż ocena działań gabinetu Donalda Tuska w 2010 r. i 2013 r.
Źródło: CBOS, badanie przeprowadzone w dniach 5–14 maja 2017, N=1034
Należy podkreślić, że pomimo trendu spadkowego w ocenie zjawiska korupcji w Polsce, ostatnie badanie CBOS potwierdza, że korupcja nadal stanowi istotny problem społeczny w naszym kraju.
Źródło: CBOS – „Opinie na temat korupcji”, Komunikat z badań nr 63/2017
Opublikowano w dniu 01.06.2017 r.
przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA