Whistleblowing okiem TI
Zgłaszanie przypadków korupcji uważane jest za jeden z najbardziej skutecznych sposobów walki z tą patologią – to jeden z wniosków najnowszego raportu z cyklicznie przeprowadzanego przez Transparency International badania – Światowy Barometr Korupcji. Ludzie i korupcja: Europa i Azja Środkowa.
-
Whistleblowing okiem TI
Jak wynika z przeprowadzonego badania, jedynym bardziej skutecznym sposobem walki z korupcją od informowania o jej przypadkach (18%) jest odmowa płacenia łapówek (20%). Inne ujęte w badaniu sposoby walki z korupcją były podawane jedynie przez 5% i mniej ankietowanych.
Raport pokazuje, że w praktyce przypadki korupcji lub innych nieprawidłowości zgłaszane są rzadko. Mniej niż jedna na pięć osób, które przyznały się do wręczenia łapówki w ciągu ostatnich 12 miesięcy, zawiadomiła o tym fakcie właściwe organy (19%). Szczególnie niski odsetek zgłoszeń badanie wykazało dla Grecji, Litwy, Łotwy, Armenii, Azerbejdżanu i Białorusi, gdzie mniej niż jedna na dziesięć osób wręczających łapówkę następnie powiadomiła o tym fakcie.
Wyniki badania pokazują, że głównym czynnikiem powstrzymującym przed informowaniem o przypadkach korupcji jest strach przed negatywnymi konsekwencjami, takimi jak utrata pracy. Takiego zdania było 30% badanych. 14% respondentów za przyczynę uznało trudność w udowodnieniu korupcji, a 12% – ponieważ ich zdaniem nic nie zostanie zrobione.
Innymi z definiowanych przez badanych przyczyn były m.in.: brak wiedzy gdzie lub jak zgłosić korupcję (8%), konieczność wskazania siebie jako wręczającego łapówkę (7%), brak czasu lub środków (4%), czy uznanie korupcji za zjawisko powszechne (4%).
Przedstawiciele Transparency International zwracają uwagę na potrzebę ochrony prawnej whistleblowerów (sygnalistów), która jest niezbędna do skutecznej walki z korupcją. Jak zaznaczają, nie jest ona jednakowa w poszczególnych państwach Unii Europejskiej.
Na potrzeby opublikowanego raportu przeprowadzono wywiady telefoniczne i ankiety z 60 tysiącami respondentów pochodzących z 42 krajów Europy i Azji Środkowej.
Treść raportu (w języku angielskim) dostępna jest na stronie organizacji, pod adresem transparency.org.
Źródła: transparency.org; People and Corruption: Europe and Central Asia. Global Corruption Barometer, Transparency International, 2016.
Zobacz też artykuł Światowy Barometr Korupcji 2016
Opublikowano w dniu 19.12.2016 r.
przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA