RPPK 2018–2020
6 stycznia 2018 r., na mocy uchwały Nr 207 Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 2017 r. (M.P. z 2018 r. poz. 12) ustanowiony został Rządowy Program Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018–2020.
Przyjęty Program stanowi rezultat prac Centralnego Biura Antykorupcyjnego, podjętych na skutek uzgodnień pomiędzy Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji, będącym podmiotem odpowiedzialnym za wdrożenie i realizację RPPK na lata 2014–2019, a Ministrem – Koordynatorem Służb Specjalnych.
Rządowy Program Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018–2020 realizuje obowiązek systemowego prowadzenia działań w zakresie przeciwdziałania korupcji wynikający z rekomendacji Grupy Państw Przeciwko Korupcji GRECO, zaleceń Unii Europejskiej oraz Rady Europy, jak również z Konwencji Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji. Podczas jego tworzenia Biuro kierowało się także koniecznością zachowania spójności ze Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), która została przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 14 lutego 2017 r. i stanowi aktualizację Strategii Rozwoju Kraju 2020.
RPPK na lata 2018–2020 nie jest programem wieloletnim w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870, z późn. zm.). Przede wszystkim ma być dokumentem kształtującym w najbliższych latach kierunki prowadzonej przez Państwo polityki antykorupcyjnej.
Formułując nowe założenia przyjęto, że RPPK na lata 2018–2020 będzie pełnił rolę narzędzia zapewniającego elastyczne planowanie i zarządzanie działaniami legislacyjnymi, operacyjnymi, prewencyjnymi oraz edukacyjnymi, podejmowanymi przez służby i organy państwowe w obszarze przeciwdziałania przestępczości korupcyjnej.
Zaproponowane zmiany dotyczą przede wszystkim:
- wprowadzenia nowych ram czasowych,
- modyfikacji celu głównego,
- zdefiniowania na nowo zadań oraz działań,
- ustanowienia nowych standardów w zakresie wdrażania i ewaluacji.
W RPPK na lata 2018–2020 jako cel główny Centralne Biuro Antykorupcyjne wskazało realne ograniczenie przestępczości korupcyjnej w kraju i podniesienie świadomości społecznej w zakresie przeciwdziałania zachowaniom korupcyjnym.
Na potrzeby Programu jako cele szczegółowe zdefiniowano:
- wzmocnienie działań prewencyjnych i edukacyjnych;
- doskonalenie mechanizmów monitorowania zagrożeń korupcyjnych oraz monitorowanie regulacji prawnych w zakresie przeciwdziałania przestępczości korupcyjnej;
- zintensyfikowanie współdziałania i koordynacji działań pomiędzy organami ścigania.
Cele te pozostają spójne z celem szczegółowym zdefiniowanym w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, tj. zwiększeniem poziomu bezpieczeństwa i porządku publicznego jako warunku rozwoju kraju. Podjęte w związku z jego realizacją skuteczne działania mają ograniczyć zjawiska wyjątkowo szkodliwe dla funkcjonowania Państwa, w tym m.in. przestępczość korupcyjną, jak również mają być odpowiedzią na wyraźne oczekiwania społeczne.
W porównaniu z RPPK na lata 2014–2019 zredukowano liczbę zadań do 8, a działań – do 33; odstąpiono od wpisywania zadań stałych z uwagi na fakt, że są one realizowane na podstawie innych aktów prawnych.
Odstąpiono także od czteropoziomowego systemu wdrażania na rzecz trzypoziomowego, zachowując stanowiska koordynatorów realizacji Programu, Zespół ds. realizacji Programu jako instytucję wdrażającą Program oraz Radę Ministrów, która za pośrednictwem Ministra – Koordynatora Służb Specjalnych będzie zapoznawana ze stanem realizacji Programu; zrezygnowano z obligatoryjnego tworzenia grup roboczych. Pracom ww. Zespołu przewodniczy Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego, w związku z czym na Biuro nałożone zostały nowe obowiązki związane miedzy innymi z koordynowaniem i monitorowaniem Programu oraz zapewnieniem obsługi administracyjnej.
Zaproponowane zmiany mają skutkować wprowadzeniem, a następnie stosowaniem, nowych standardów prowadzenia rozpoznania, monitorowania i zapobiegania zagrożeniom korupcyjnym, a także mają zapewnić wypracowanie skutecznych mechanizmów reagowania oraz podnieść skuteczność działania właściwych służb jako warunku niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania Państwa.
Wraz z wejściem w życie tego aktu prawnego straciła moc uchwała nr 37 Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 2014 r. w sprawie Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014–2019.