Piątka Keatinga
Artykuł w Los Angeles Times z września 2008 roku ma fabułę bajki i świetnie obrazuje powiązania polityków z biznesmenami, chęć szybkiego zysku, zmowę, oszustwa i wypływający ze skandalu morał – konsekwencje naprawy skutków szwindli ponoszą podatnicy.
A zaczęło się tak:
Pewnego razu był sobie polityk, który przyjął datki na kampanię od zaprzyjaźnionej osoby – właściciela instytucji finansowej „Lincoln Savings and Loan”. Darowizny opiewały na kwotę 200 tysięcy dolarów, ale obejmowały również wakacje dla polityka i jego rodziny, przeloty prywatnym samolotem i inne dodatkowe świadczenia. Była to jednak umowa wzajemna – polityk musiał głosować w Senacie przeciw próbie wprowadzenia restrykcyjnej polityki wobec przedsiębiorstw takich jak LS&L. Kiedy w 1987 roku firma stała się przedmiotem śledztwa prowadzonego przez Krajową Radę Banków ds. Pożyczek (Federal Home Loan Bank Board (FHLBB), polityk podjął próbę odwiedzenia władz od tego planu, argumentując tym, iż LS&L jest największym pracodawcą w niektórych stanach.
Tym politykiem miał być John McCain, z kolei zaprzyjaźnionym biznesmenem – Charles Keating. LS&L wpływał nie tylko na McCaina, ale również na pięciu innych senatorów, próbując wskórać u nich przychylne uregulowania prawne. Machlojki Keatinga polegały na angażowaniu się w ryzykowne przedsięwzięcia, wykorzystując do tego oszczędności drobnych ciułaczy. Jego decyzje przyniosły kolosalne straty, a próbując ukryć ten fakt przed udziałowcami, Keating namawiał ich do przeniesienia aktywów z rachunków ubezpieczonych na bezwartościowe, nieubezpieczone obligacje, wystawione przez siostrzaną, bliską bankructwa spółkę. W ślad za LS&L poszły inne firmy, którym luki prawne, zabezpieczone przez starania Keatinga, pozwoliły na podjęcie ryzykownych operacji finansowych. Nie upłynęło wiele czasu i w 1989 roku 23 tysiące inwestorów, w dużej części starszych osób, straciło oszczędności całego życia. Namacalnym dowodem były statystki, które pokazały, iż inwestycje w budownictwie, które są odzwierciedleniem kondycji finansowej instytucji pożyczkowych, osiągnęły poziom najniższy od zakończenia II wojny światowej, a budowa nowych domów spadła z 1,8 do 1 miliona.
Keating na pięć lat trafił do więzienia, a tzw. “Piątką Keatinga”, czyli senatorzy: Alan Cranston z Kalifornii, John Glenn* z Ohio, Don Riegle z Michigan, Dennis DeConcini z Arizony, przed Senacką Komisję Etyki.
23 października 1990 roku podjęła ona decyzję, że w sprawie senatorów zostanie przeprowadzone senackie śledztwo. Ostatecznie Komisja uznała, że oskarżeni o nielegalną interwencję w sprawie LS&L senatorowie Alan Cranston, Dennis DeConcini i Donald Riegle utrudniali śledztwo prowadzone przez agencję FHLBB, a John McCain i John Glenn dokonali „błędnego osądu”. Senator Cranston został ukarany oficjalną naganą.
U podstaw zarzutów wobec Charlesa Keatinga i pozostałej piątki leżały darowizny na kwotę miliona 300 tysięcy dolarów, czynionych na rzecz niektórych senatorów, którzy następnie powstrzymali wprowadzenia bardziej restrykcyjnych regulacji wobec instytucji finansowych. Konsekwencją tego był kryzys oszczędnościowo-pożyczkowy, który przybrał rozmiary ogólnokrajowego krachu instytucji finansowych i wymusił na rządzie wsparcie 125 miliardami dolarów firm, które padły ofiarą, jak podaje LA Times „błędnego osądu” przez „Piątkę Keatinga”.
Pokłosiem tej niewłaściwej oceny sytuacji było spowolnienie na rynku nieruchomości i niedofinansowanie przemysłu. To z kolei było jednym z czynników, który doprowadził do recesji ekonomicznej w latach 1990-1991.
5 października 2008 roku sztab wyborczy ówczesnego kandydata na prezydenta Baracka Obamy, wysłał miliony e-maili do swoich zwolenników podając stronę internetową keatingeconomics.com, odnoszącą się do powiązań kontrkandydata - Johna McCaina ze skandalem „Piątki Keatinga”.
Ku zaskoczeniu swoich republikańskich kolegów John McCain przyznał się do niewłaściwego zachowania, popierając to zmianą stylu uprawiania polityki i stawiając na zupełną transparentność. Obecnie przejawia się to w podróżach służbowych, podczas których zawsze towarzyszą mu media. McCain odpowiada także na każde pytanie zadane podczas spotkań z prasą. Jest on również autorem projektu prawa zaostrzającego finansowanie kampanii wyborczych.
* pierwszy amerykański astronauta, który wykonał lot orbitalny na pokładzie statku kosmicznego Mercury 6
Źródła: bloomberg.com; latimes.com; keatingeconomics.com; time.com
Opublikowano w dniu 23.10.2014 r.
przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA