Nawigacja

Aktualnie znajdujesz się na:

Aktualności

Informacja

Strona znajduje się w archiwum.

Konflikt interesów w administracji rządowej

„Konflikt interesów w polskiej administracji rządowej – prawo, praktyka, postawy urzędników” – to tytuł publikacji Fundacji im. Stefana Batorego, zaprezentowanej podczas konferencji odbywającej się w dniu 30 października 2014 r.

Publikacja została wydana w ramach dwuletniego projektu „Społeczny monitoring konfliktu interesów”, współfinansowanego przez Komisję Europejską, którego Fundacja im. Stefana Batorego jest partnerem od lipca 2013 roku. Celem projektu jest wzmocnienie roli i poprawa jakości polityk przeciwdziałających konfliktowi interesów w administracji publicznej.

 

Publikacja stanowi raport z monitoringu,

„który miał posłużyć lepszemu zrozumieniu przeszkód we wprowadzaniu polityk przeciwdziałających konfliktowi interesów i zaproponowaniu sposobów przezwyciężania tych trudności”.

Publikacja zawiera diagnozę stanu prawnego, opisuje sposoby przeciwdziałania i reagowania na sytuacje pojawienia się konfliktu interesów oraz rekomendacje dotyczące poprawy jakości i efektywności systemów przeciwdziałających występowaniu konfliktu interesów.

Opracowanie  przygotowane zostało przez zespół w składzie: Grzegorz Makowski, Natalia Mileszyk, Robert Sobiech, Anna Stokowska, Grzegorz Wiaderek.

Przedmiotem zainteresowania autorów były regulacje i procedury zapobiegające konfliktowi interesów, identyfikujące go, a także sposoby wdrażania tych procedur oraz ich skuteczność.

Autorzy badania przyjrzeli się także bardziej szczegółowym zagadnieniom, w tym przede wszystkim:

  • Jaką wiedzą o konflikcie interesów dysponują urzędnicy administracji rządowej – czy są jej świadomi?
  • Jakie działania podejmują poszczególne ministerstwa, aby zapobiegać konfliktowi interesów i ograniczać jego skutki?
  • Jaka jest skuteczność podejmowanych działań lub istniejących polityk wobec konfliktu interesów?

Choć na potrzeby opracowania przyjęta została definicja, zgodnie z którą: 

„jest to rzeczywiście występująca lub mogąca się pojawić sprzeczność między obowiązkami służbowymi a prywatnymi lub innymi interesami urzędnika, w której to sytuacji dążenie do realizacji interesu prywatnego może godzić w dobro publiczne lub negatywnie wpływać na wykonywanie obowiązków służbowych”,

to jednak z rozpoznania wynika, że legalna definicja konfliktu interesów nie istnieje w polskim systemie prawnym. Autorzy raportu stwierdzają, że choć w wielu aktach prawnych można odnaleźć znamiona tego zjawiska, to nie jest ono dobrze rozpoznane. Polski system prawny nie stanowi zatem dobrej podstawy do tworzenia polityk w obszarze kontroli konfliktu interesów. Za uzasadniony uznają postulat uporządkowania i ujednolicenia istniejących przepisów oraz sformułowania ustawowej definicji konfliktu interesów.

Zdaniem autorów również w resortach często brakuje świadomości w zakresie możliwości wykorzystania podstawowych instrumentów w obszarze przeciwdziałania konfliktowi interesów. Poczynione w ramach badania obserwacje wskazują, że większość kadr ministerstw i innych urzędów centralnych może nie mieć wystarczającej wiedzy i stosownego przygotowania, aby odpowiednio reagować w sytuacjach konfliktu interesów. Inny wniosek, związany z brakiem systemowego podejścia do problematyki konfliktu interesów, skłania do postawienia hipotezy, że również w innych instytucjach publicznych (na przykład w samorządach) sytuacja jest podobna.

Monitoring wykazał także, że podejście poszczególnych ministerstw do budowania wystandaryzowanych wewnętrznych polityk wobec konfliktu interesów jest bardzo zróżnicowane – od resortów, w których funkcjonują całkiem dobrze przemyślane i rozwinięte systemy przeciwdziałania korupcji, w tym także ryzykom związanym z konfliktem interesów, przez ministerstwa, w których tego typu polityki istnieją wyłącznie „na papierze”, aż po resorty, w których świadomość zagadnienia konfliktu interesów jest tak znikoma, że za narzędzia przeciwdziałające temu problemowi uznawane są bardzo podstawowe rozwiązania.

Formułowane przez autorów wnioski oparte zostały na następujących źródłach informacji:

  • analizie przepisów prawa,
  • analizie dokumentów (w tym również wewnętrznych aktów regulacyjnych) otrzymanych od wszystkich ministerstw,
  • opiniach urzędników (przede wszystkim dyrektorów generalnych i dyrektorów departamentów, ale także urzędników niższej rangi) na temat konfliktu interesów w administracji rządowej i możliwości ograniczania związanych z nim ryzyk,
  • dyskusjach w gronie specjalistów ze środowisk eksperckich, akademickich i pozarządowych oraz reprezentantów administracji rządowej.

Podczas konferencji wyniki badań zaprezentował dr Grzegorz Makowski, dyrektor programu Odpowiedzialne Państwo w Fundacji Batorego, a skomentowali je m.in.:

Claudia Torres-Bartyzel, Szef Służby Cywilnej;

dr hab. Jolanta Itrich-Drabarek, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego;

Jan Pastwa, Dyrektor Krajowej Szkoły Administracji Publicznej;

Dagmir Długosz, Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

 

Źródło: batory.org.pl

 

Opublikowano w dniu 31.10.2014 r.

przez Wydział Informacji i Edukacji Antykorupcyjnej GSz CBA

 

Pobierz Publikację

 

do góry